สวัสดีครับ พี่น้องทนายความทุกท่าน ผมขอนำบทความเรื่อง การว่าความ เขียนโดย พระยานิติศาสตร์ไพศาล นำมาฝากให้ได้อ่านเป็นความรู้ครับ
---------------------
การว่าความการว่าความเป็นศิลปะอย่างหนึ่ง นอกจากความรู้ในด้านกฎหมายแล้วทนายความจะต้องมีความรอบรู้ในเรื่องต่างๆทุกด้าน มีสุภาษิตกฎหมายกล่าวไว้ว่า "นักนิติศาสตร์ที่ดี ไม่แน่นักจะเป็นทนายความได้"และ"ทนายความที่ดีจะต้องไม่ให้ตนเองเฉันปิ้ง"
พระยานิติศาสตร์ไพศาลได้เขียนไว้ในหนังสือเกี่ยวกับหลักการว่าความ ว่า " การว่าความนั้นเป็นศิลปะอันหนึ่ง หาใช่วิทยาศาสตร์มิได้ ถึงแม้ผู้รู้กฎหมายเก่งเพียงใดก็ดี ถ้าแม้ปราศจากคุณสมบัติพิเศษ กล่าวคือ ความฉลาดไหวพริบดี และรู้หลักในวิธีการว่าความดีด้วยแล้วก็หาเป็นทนายความที่ดีได้ ข้อสำคัญในการว่าความนั้น จะต้องมีความฉลาดไหวพริบรู้เท่าทนายความฝ่ายตรงฉันม และยังมีความสามารถแสดงต่อศาลให้เฉันใจคดีของตนเองอย่างชัดเจน ผู้ที่ปราศจากคุณสมบัติดังกล่าว ไม่ควรสมัครเป็นทนายความและเป็นทนายความให้ผู้ใด"ท่านยังได้อ้างถึงถ้อยคำของทนายความที่มีชื่อเสียงของอเมริกาท่านหนึ่งไว้ ว่า "อันว่าจะเป็นผู้ว่าความได้ดีนั้น ท่านผู้นั้นต้องเป็นคนมีนิสัยอันฉลาดมีใจไม่เรรวน ไม่ขลาด ไม่ขี้อาย ไม่เป็นคนในร้อน และไม่เป็นคนสะเพร่ามักง่ายทำอะไรไม่ระวังเนื้อระวังตัว จงคดีถึงแต่คดีที่กำลังพิจารณาอยู่นั้น อย่าปล่อยจิตใจให้เลือนลอยไปฝันถึงภรรยาหรือกิจการทางบ้าน ซึ่งอาจทำให้คดีของลูกความเสียหายแก้ไม่ได้ในภายหลัง
ทนายความจะมีชื่อเสียงจะต้องมีเชาว์ปฎิภาณไหวพริบดี มีลูกความขึ้นมาก มีกิริยาท่าทางและลีลาคารมในการซักค้านพยาน จะต้องมีความรู้ในการว่าความ การพิจารณาคดีสำคัญๆ ทนายความต้องเป็นนักต่อสู้ มีลีลาการซักถามพยานมิให้เพลี่ยงพล้ำ ทำใจเย็นสู้เสือ มีวาทศิลป์เผ็ดร้อนคมคายสมเป็นทนายความที่ดี ทนายความต้องมีความจำดี เคารพแบบแผน การรับทำหรือรับว่าความเฉพาะแต่กิจการบางอย่างย่อมเป็นหนทางเพิ่มพูนความรู้ในด้านนั้นจนมีความชำนาญสำหรับคดีที่เลือกรับยิ่งขึ้น ดังนั้นก็เป็นธรรมดาการจำกัดว่าความจึงนับเนื่องว่าดี เทียบเท่าแพทย์ซึ่งแยกไปเป็นแพทย์แต่ละทาง
ทนายความที่ดีท่านศาสตราจารย์ พระยานิติศาสตร์ไพศาล กล่าวไว้ว่า การเป็นทนายความเป็นอาชีพอิสระ เพื่อช่วยแนะนำปรึกษาหารือในข้อพิหลอกลวงของเขา ท่านจะเป็นทนายความของเขาได้ดี หรือปฎิบัติในกิจการใดที่ต้องใช้ความรู้กฎหมาย ท่านเป็นบุคคลหนึ่งที่สำคัญผู้หนึ่งในสังคม โดยปกติในระยะเวลา ๕ ปี แรกที่นักกฎหมายเริ่มต้นดำเนินอาชีพทนายความ ย่อมเพียงพอที่แสดงความสามารถของผู้นั้นได้หรือไม่ นักกฎหมายหนุ่มๆอย่าใช้เวลาของตนสนุกสนานไปในทางสังคม ชอบการเที่ยวสนุนสนานหรูหรา ยิ่งกว่าการศึกษากฎหมายและการงานของลูกความซึ่งเขามอบหมายให้เป็นหน้าที่ของตนเช่นนี้ ก็เป็นการยากที่จะหวังในความสำเร็จแห่งอาชีพอันมีเกียรติของตน แต่การสนุนสนานบ้างตามสมควรนั้นเป็นสิ่งธรรมดาของบุคคลทั่วๆไป และนักกฎหมายหนุ่มทั้งหลายก็ไม่ควรปฎิเสธชีวิตอันรื่นเริงพอประมาณ
ทนายความเป็นคนซื่อได้หรือ จะไม่มีบุคคลใดที่มีสติสัมปชัญญะซึ่งได้เคยรู้จักทนายความผู้ทรงคุณและมีชื่อเสียงจะถามเช่นนั้น จริงอยู่เราจะต้องรับว่ามีทนายความที่ไม่ซื่อตรงอยู่บ้างบางคนเป็นส่วนน้อย แต่ก็เป็นความจริงเหมื่อนกันว่าในทุกอาชีพการงานย่อมมีคยไม่ซื่อตรงปะปนอยู่ไม่มากก็น้อยทุกวงการ ผู้ซึ่งประสงค์จะเป็นทนายความมีชื่อเสียงโด่งดังแล้วย่อมต้องมีออะไรมากมายที่ท่านจะต้องทำ ข้อแรกท่านจะต้องถามตนเองว่า ท่านมีสมองบริบูรณ์ มีศีลธรรมอันดีแล้วหรือยัง เมื่อท่านพอใจในคำตอบของท่านดีแล้ว ท่านควรจะต้องตั้งกฎวางระเบียบการกระทำของท่านและปฎิบัติตามนั้นโดยสุจริตใจ ท่านต้องกล้าที่จะอุปถัมภ์ผู้สุจริตช่วยทรงไว้ซึ่งสิทธิของลูกความ ทำลายล้างความกดขี่อันไม่เป็นธรรมและช่วยป้องกันการคดโกงทุกรูปแบบ
ท่านกล่าวต่อไปอีกว่า "เขาซึ่งสูญเสียซึ่งเงินทองนับว่าสูญเสียมาก และเขาซึ่งสูญเสียซึ่งมิตรนับว่าสูญเสียยิ่งกว่า แต่เขาซึ่งสูญเสียความหวังนับว่าสูญเสียจนสิ้นเชิง" คำกล่าวนี้มีความเป็นจริงอย่างยิ่งโดยไม่ต้องสงสัย ท่านจะต้องไม่ท้อถอยในเมื่อเกิดอุปสรรคขัดข้องปรากฎแก่ท่านขึ้นในบางขณะ โดยความบากบั่นของท่าน ท่านจะต้องชนะอุปสรรคยากเย็นต่างๆที่ท่านชนะมากแล้ว ย่อมเป็นบทเรียนทำให้ท่านแข็งแกร่ง สามารถบังคับเหตุการณ์ในอนาคตบางอย่างได้โดยง่ายดาย ซึ่งจะทำให้ท่านก้าวหน้าไปด้วยดี ท่านจะต้องท่องให้ขึ้นใจว่า เกียรติยศอันสูงย่อมจะได้แก่ทนายความผู้พบความสำเร็จ ฉะนั้นท่านต้องตกลงใจเด็ดเดี่ยวที่จะนำมาซึ่งความสำเร็จ หรืออย่างน้อยควรจะพยายามให้ได้สำเร็จก่อนที่อุปสรรคจะได้สูญไป
หน้าที่ทนายความ
นอกจากมีสิทธิว่าความ ทนายความมีหน้าที่รักษาผลประโยชน์ของตัวความให้เป็นไปโดยชอบธรรมตามสิทธิของตัวความที่พึงมีได้ตามกฎหมาย ช่วยเหลือไกล่เกลี่ยให้คู่ความหาทางประนีประนอมยอมความกันทั้งใน และนอกศาล ทำให้คดีระงับไปโดยเร็ว ในบางกรณีทนายความได้ระงับการนำคดีอันเสือมเสียชื่อเสียง และผิดศีลธรรม และขัดต่อความสงบเรียบร้อยของประชาชนขึ้นฟ้องร้องต่อศาล แม้ทนายความจะขาดรายได้ในส่วนนี้ไปบ้าง หรือบางที่ความผิดทางอาญาบางประเภทที่จำเลยได้กระทำผิดจริงทนายความจำเลยเสมือนเป็นพี่เลี้ยงหาทางตามวิธีทางกฎหมายให้จำเลยได้รับการลงโทษตามสมควรแก่ความผิดเพื่อจำเลยจะได้มีโอกาสกลับตนเป็นพลเมืองดีต่อไป นอกจากการปฎิบัติวิชาชีพในทางกฎหมายแล้ว ทนายความหลายท่านยังมีบทบาททางการเมืองผู้มีชื่อเสียงได้รับความไว้วางใจต่อประชาชนมามิใช่น้อยเช่นกันเพราะฉะนั้นระบอบการของศาลยุติธรรมย่อมถือว่าทนายความเป็นผู้มีหน้าที่รักษาสิทธิและผลประโยชน์ของคู่ความได้อย่างยิ่ง
อาชีพทนายความ นายมารุต บุนนาด ทนายความผู้มีชื่อเสียงคนหนึ่งในวงการทนายความ และวงการการเมือง และท่านเป็นผู้ที่ว่าความมานาน ได้กล่าวถึง วิชาชีพทนายความไว้ ว่า วิชาชีพทนายความ นั้น เป็นวิชาชีพที่ได้รับการยอมรับยกย่องว่าเป็นวิชาชีพที่มีเกียรติติดต่อกันมาช้านาน นับแต่วาระแรกของวิชาชีพนี้ได้ก่อกำเนิดขึ้น ความหมายของคำว่า "วิชาชีพอันมีเกียรติิ"นี้เป็นความหมายที่มุ่งเทิดทูนผลงานของทนายความโดยตรง ทั้งนี้เพราะทนายความได้เป็นผู้อุทิศตนให้แก่การศึกษาค้นคว้าวิชากฎหมายตลอดเวลาโดยได้ไปใช้ในการปฎิบัติหน้าที่ส่วนหนึ่งของขบวนการยุติธรรม ในอันที่จะค้นคว้าหาความจริงที่ซ้อนอยู่เบื้องหลังข้อพิหลอกลวงต่างๆ ทั้งนี้เพราะเหตุว่า สังคมใดก็ตามหากมีแต่ตัวบทกฎหมาย แต่ปราศจากการปฎิบัติตามกฎหมายแล้ว
สังคมนั้นๆก็ย่อมปราศจากความสงบเรียบร้อยและต้องสลายตัวไปในที่สุด อาชีพทนายความจึงถือได้ว่า เป็นอาชีพที่ประคองและผดุงความยุติธรรมในสังคมไว้โดยตรงด้วยการปฎิบัติให้เป็นไปตามกฎหมาย ด้วยเหตุนี้สังคมจึงปราศจากผู้ประกอบวิชาชีพทนายความ การปฎิบัติให้เป็นไปตามความยุติธรรมภายใต้กฎหมายก็ไม่อาจดำเนินไปด้วยดีได้
พระยานิติศาสตร์ไพศาลย์ แนะนำวางวินัยทนายความไว้ว่า๑.ฉันพเจ้าจะไม่ทรงตัวต่ออาชีพทนายความของฉันพเจ้าเกินขอบเขต
๒.ฉันพเจ้าจะไม่ยุยงให้ผู้ใดฟ้องร้องผู้อื่น เพราะความโกรธ ความเกลียด
๓.ฉันพเจ้าจะเคารพนบนอบต่อผู้พิพากษาที่พิจารณาคดีในศาลเสมอ แม้ในเรื่องส่วนตัวของฉันพเจ้าจะมีเป็นประการใดก็ตาม
๔.แม้ผู้พิพากษาท่านใดจะหลงลืมหน้าที่แล้วปฏิบัติต่อฉันพเจ้าในทางไม่สมควร ฉันพเจ้าก็จะไม่สนองตอบอาการอย่างเดียวกัน แต่ฉันพเจ้าจะสงบและตั้งมั่นในหน้าที่ และทำหน้าที่ต่อไปโดยปกติ
๕.ในเวลาว่าความ และทำการงานติดต่อกับทนายความท่านอื่นๆฉันพเจ้าจะสำรวมกิริยาอัธยาศัยเป็นอันดี จะไม่สะทกสะท้านถ้าทนายความอีกฝ่ายเอาเปรียบหรือทุจริต ฉันพเจ้าจะรักษาอำนาจอันชอบทำของลูกความ ถึงแม้ความรู้สึกส่วนตัวจะเป็นประกาใดๆก็ตาม
๖.ฉันพเจ้าจะมีความเคารพนับถือเจ้าพนักงานศาลในการที่เกี่ยวกับอำนาจหน้าที่ของเขานั้นๆ
๗.ถ้าไม่มีเหตุผลพิเศษแล้ว ฉันพเจ้าจะไม่รับว่าความให้ผู้ใดซึ่งจ้างทนายความผู้อื่นเป็นทนายความแล้ว เว้นแต่ทนายความผู้นั้นและลูกความประสงค์ที่จะให้ฉันพเจ้าเป็นทนายความของเขา
๘.ถ้าฉันพเจ้าเฉันไปเกี่ยวข้องในเชิงคดีใดๆแล้ว ฉันพเจ้าจะไม่เฉันไปว่าความของอีกฝ่ายหนึ่งเป็นอันขาด
๙.ถ้าฉันพเจ้าได้ตกลงไว้แก่ทนายความอีกฝ่ายหนึ่งแล้วฉันพเจ้าปฏิบัติตามเว้นแต่จะเกิดขึ้นเพราะความผิดหลงและเกิดความเสียแก่คดีอย่างใหญ่หลวง
๑๐.ถ้าลูกความต้องการสู้คดีในทางเกะกะ ฉันพเจ้าจะไม่รับว่าความให้
๑๑.เมื่อฉันพเจ้าตรวจสอบพิจารณาคดีลูกความแล้วเห็นว่าไม่มีทางชนะคดีได้ก็จะแนะนำให้ระงับฟ้อง หรือถ้าเป็นจำเลยก็ให้ปรองดองกับโจทก์เสีย
๑๒.เมื่อฉันพเจ้าทราบโดยเป็นที่แน่แท้ว่าจำเลยกระทำผิดตามคดีอาญาจริง ฉันพเจ้าจะไม่รับพลิกแพลงแก้ต่างให้เป็นอันขาด แม้จำเลยจะให้ค่าจ้างจำนวนมาก
๑๓.ฉันพเจ้าจะมีความซื่อสัตย์ต่อลูกความ ระวังรักษาหน้าที่ของฉันพเจ้าแม้ลูกความไม่มีเงินตามอัตราค่าจ้างก็ดี ถ้าให้ค่าจ้างตามมีตามเกิดแล้วฉันพเจ้าจะรับว่าความให้
๑๔.ฉันพเจ้าจะไม่คิดถึงประโยชน์ค่าจ้างที่จะได้รับให้มากไป แม้สามารถช่วยไกล่เกลี่ยให้โจทก์จำเลยตกลงกันได้ก็จะให้ยอมกันเสียถึงแม้จะได้ค่าจ้างน้อยลง
๑๕.แม้คูความอีกฝ่ายจะมีศักดิ์ศรีเงินทองมาก ก็ไม่เกรงบารีจนทำให้ลูกความตนเองเสียหาย
๑๖.คดีที่ฉันพเจ้ารับจะเป็นคดีใหญ่ หรือเล็กก็ตามฉันพเจ้าจะทำจนเต็มกำลัง
๑๗.ฉันพเจ้าจะไม่ซื้อความเขามาว่า
๑๘.ฉันพเจ้าจะไม่เป็นเงินทองของลูกความมาปะปนของตนเอง
๑๙.เมื่อฉันพเจ้าได้รับเงินของลูกความมาเท่าไรก็จะรีบคืนให้ลูกความทันที
๒๐.เมื่อฉันพเจ้าได้รับค่าว่าความล่วงหน้า แต่ไม่สามารถว่าความให้ได้ต้องรีบคนเงินนั้นกับลูกความทันที
๒๑.เอกสารลูกความที่ตกค้างอยู่ที่ฉันพเจ้าเมื่อเสร็จคดีแล้วต้องรีบคืนลูกความทันที
๒๒.เมื่อลูกความขอความเห็นจากฉันพเจ้าๆจะให้ความเห็นโดยสุจริต การให้ความเห็นโดยไม่คำนึงถึงข้อกฎหมายเป็นความเห็นไม่สุจริต
๒๓.ถ้าเป็นคดีที่มีพยานสำคัญที่ฉันพเจ้าต้องเป็นพยานให้ ฉันพเจ้าจะไม่รับเป็นทนายความว่าความให้ในเวลาเดียวกัน
๒๔.ฉันพเจ้าจะไม่อิจฉาต่อเพื่อนทนายความที่ประสบความสำเร็จในหน้าที่การงานกว่าตนเอง
๒๕.ถ้าเคราะห์ดีฉันพเจ้ามีชื่อเสียงขึ้นมาก็ไม่หยิ่งทะนงตัว
๒๖.ฉันพเจ้าระวังกิริยาวาจาสุภาพในการซักถามพยานในศาล ไม่ทำให้พยานเจ็บแค้นใจ จักถนอมความรู้สึกพยาน และไม่ขู่กรรโชกด้วยวาจาสามหาว
๒๗.ฉันพเจ้าจะไม่พูดจาสนิทสนมกับคู่ความอีกฝ่ายหนึ่ง
๒๘.ฉันพเจ้าจะออกวาจาอย่างไม่ประหม่า คิดให้รอบครอบก่อนลงมือกระทำ การเฉันใจว่าพูดเสียงดังดีไม่เป็นความจริง การพูดประชดถากถางไม่เรียกว่ามรรยาทที่ดี
๒๙.ฉันพเจ้าเพลินกับอาชีพทนายความ จะไม่ประพฤติตนเป็นคนรู้มาก มักมากในเรื่องเงินๆทองๆ เอาเปรียบเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน
๓๐.ฉันพเจ้าจะเป็นสุภาพบุรุษเสมอ
ผู้เขียน